In een baanbrekend onderzoek, zojuist gepubliceerd in het vooraanstaande tijdschrift Nature Mental Health hebben onderzoekers met succes een op hersenactiviteit gebaseerde biomarker gevalideerd die de juiste selectie van behandelingen kan helpen sturen voor mensen met ADHD en Depressie. 

Dit heeft een enorme impact op patiënten: Bijwerkingen kunnen verminderen, de kans dat de patient direct de juiste behandeling krijgt is groter, en dat leidt tot een kortere behandelduur.
 

Het onderzoek testte de biomarker - Brainmarker-I genaamd - uitgebreid over een spectrum van behandelingen, waaronder psychotherapie, verschillende antidepressiva, Transcraniële Magnetische Stimulatie (TMS), Elektroconvulsietherapie (ECT) en Ketamine.
In tegenstelling tot veel studies die de noodzaak van verder onderzoek suggereren, biedt deze baanbrekende ontdekking een tastbare maat met onmiddellijke impact op de klinische praktijk. De gevalideerde EEG biomarker maakt precieze stratificatie van de behandeling mogelijk, los van iemands individuele fase van behandeling, waardoor clinici patiënten kunnen indelen in eerstelijns behandelingen zoals psychotherapie en antidepressiva of tweedelijns behandelingen zoals verschillende TMS protocollen en ECT.
 
Wat dit onderzoek onderscheidt is het nauwgezette validatieproces, inclusief "geblindeerde replicatie", dat de betrouwbaarheid en consistentie van de geïdentificeerde biomarker bevestigt. De conclusie van het onderzoek benadrukt het belang voor patiënten: " We presenteren een klinisch bruikbare transdiagnostische EEG biomarker voor behandelstratificatie die met succes subgroepen van patiënten kan toewijzen aan verschillende behandelingen voor ADHD en MDD en die klaar is om te worden geïmplementeerd in de klinische praktijk", aldus hoofdonderzoeker Helena Voetterl van Onderzoeksinstituut Brainclinics en Maastricht University in het artikel
 
Een opmerkelijke bevinding is het verbeterde succespercentage en de verminderde bijwerkingen van ECT wanneer deze biomarker als leidraad wordt gebruikt. Patiënten die ECT ondergingen op basis van biomarkergeleide toewijzing hadden een grotere kans op succes en ervoeren minder bijwerkingen, wat het potentieel voor efficiëntere en patiëntvriendelijke behandelingsbenaderingen benadrukt.
 
In de praktijk
De praktische implicaties van dit onderzoek zijn al in gang gezet bij Synaeda, een innovatieve Nederlandse instelling voor geestelijke gezondheidszorg.
Synaeda heeft deze EEG biomarker opgenomen in de diagnostiek en laat daarmee de toepasbaarheid in de praktijk zien. Bob Goeree, directeur van Synaeda: “Goede zorg bieden is onze eerste prioriteit. Dankzij deze biomarker zetten we patiënten veel sneller op het juiste behandeltraject, waardoor hun welzijn sneller toeneemt”. 
De research afdeling van Synaeda werkt bovendien actief aan het breder toegankelijk maken van deze baanbrekende biomarker, wat verder bijdraagt aan de vooruitgang in de behandeling van psychische aandoeningen.
 
Deze doorbraak betekent niet alleen een belangrijke stap voorwaarts op het gebied van psychiatrie, maar opent ook de deur naar meer gepersonaliseerde en effectieve geestelijke gezondheidszorg.
 
Biomarker-driven stratified psychiatry: from stepped-care to matched-care in mental health.
https://www.nature.com/articles/s44220-023-00156-3

Utility of alpha peak frequency-based Brainmarker-I in antidepressant treatment stratification: Blinded out-of-sample validations for pharmacotherapy and brain stimulation
https://www.nature.com/articles/s44220-023-00160-7